KOŚCIÓŁ KATOLICKI

Pierwszym parafialnym kościołem katolickim w Gostyninie był, zbudowany na wzgórzu przy jeziorze Kocioł, drewniany kościół pw. św. Jakuba Apostoła, który spłonął w czasie „potopu szwedzkiego”.

W połowie XVIII wieku na jego miejscu został pobudowany nowy obiekt sakralny, który również uległ zniszczeniu. Kaplica cmentarna św. Jakuba, w jej obecnym kształcie, została oddana do użytku w 1886 roku.

W pierwszej połowie XV wieku przeniesiono siedzibę parafii z kościoła św. Jakuba do wybudowanego w sąsiedztwie rynku kościoła pw. św. Marcina Biskupa i Wyznawcy. Na terenie parafii istniała jeszcze drewniana kaplica szpitalna pw. Świętego Ducha, usytuowana nad rzeką Skrwą na terenie tzw. Czarnego Ogrodu. W czasie wojen szwedzkich została zniszczona. Kościół odbudowano, jednak w 1809 roku uległ on spaleniu podczas wielkiego pożaru Gostynina. Pożar nie oszczędził także kościoła pw. św. Marcina.

W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XIX wieku parafialny kościół pw. św. Marcina był remontowany, jednak z uwagi na jego niewystarczającą wielkość podjęto decyzję o budowie nowego gmachu sakralnego wraz plebanią.

Budowniczym nowego kościoła był ks. Edward Szczodrowski (1875-1930) – dziekan i proboszcz w Gostyninie (w latach 1910-1925). Neoromańska ceglana świątynia została konsekrowana w maju 1927 roku, jednak już wiosną 1941 roku Niemcy rozpoczęli systematyczną rozbiórkę kościoła. Przy rozbiórce zatrudnieni byli fachowcy – cieśle i dekarze oraz uwięzieni w getcie gostynińscy Żydzi. Jesienią 1941 roku pozostałe po rozbiórce elementy budowli, w tym wieżę kościelną, Niemcy wysadzili w powietrze. W rezultacie aresztowania i zamordowania gostynińskich księży (proboszcza ks. Apolinarego Kaczyńskiego i trzech wikariuszy: ks. Antoniego Dubasa, ks. Stanisława Krystosika i ks. Kazimierza Stankiewicza) oraz zburzenia kościoła, katolickie życie religijne w Gostyninie przestało funkcjonować. Po wojnie na gruzach zniszczonej świątyni wybudowano kościół wedle projektu Władysława Pieńkowskiego (konsekrowany 17 września 1978 roku).